ก้าวไปกับโป๊ป #224 : ดาวเคราะห์น้อยดวงใหม่ตั้งชื่อตามพระสันตะปาปา 1 องค์ และนักบวชนิกายเยซูอิต 3 คน

ดาวเคราะห์น้อยดวงใหม่ตั้งชื่อตามพระสันตะปาปา 1 องค์ และนักบวชคณะเยซูอิต 3 คน ซึ่งเป็นนักดาราศาสตร์สามคนจากหอดูดาววาติกัน (New asteroids named after three Jesuits and a Pope) โดยสหพันธ์ดาราศาสตร์สากลเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2023 ที่ผ่านมา ได้แก่

1. 560974 พระสันตะปาปาเกรกอรีที่ 13 (Ugoboncompagni) พระนามเดิมอูโก บองคอมปาญี (Ugo Boncompagni) เกิดที่เมืองโบโลญญา ประเทศอิตาลี เป็นพระสันตะปาปาที่ปฏิรูประบบปฏิทิน ต่อมาเรียกว่า “ปฏิทินเกรกอเรียน” และเป็นจุดเริ่มต้นของประเพณีของนักดาราศาสตร์และหอดูดาวของสันตะปาปาในนครรัฐวาติกัน

2. 562971 โยฮันน์ ฮาเกน (Johannhagen) เป็นผู้อำนวยการหอดูดาววาติกันระหว่างปี 1906 ถึง 1930

3. 551878 บิลล์ สโตเกอร์ (Stoeger) นักจักรวาลวิทยาและศาสนศาสตร์

4. 565184 โรเบิร์ต ยานุสซ์ (Janusz) ปัจจุบันเป็นเจ้าหน้าที่ของหอดูดาววาติกัน

 

ดาวเคราะห์น้อยและคณะเยสุอิต (Asteroids and the Society of Jesus)

ปัจจุบันมีดาวเคราะห์น้อยมากกว่า 30 ดวงที่มีชื่อตามนักบวชคณะเยซูอิต เช่น คุณพ่อคริสโตเฟอร์ คลาเวียส (Christopher Clavius) ซึ่งได้รับมอบหมายจากพระสันตะปาปาเกรโกรี่ที่ 13 ให้ทำงานในโครงการจัดระบบปฏิทินใหม่ ดาวเคราะห์น้อยของเขาเรียกว่า 20237 คลาเวียส

และคุณพ่อโจวานนี่ บัตติสต้า ริชโชลี่ (Fr. Giovanni Battista Riccioli, 1598-1671) ผู้พัฒนาระบบการตั้งชื่อตามจันทรคติที่ยังคงใช้มาจนถึงปัจจุบันคือ 'ทะเลแห่งความเงียบสงบ' (Sea of Tranquility) ที่มีชื่อเสียงเพราะสถานที่ยานอวกาศอพอลโล 11 ลงจอดก็ใช้ชื่อของท่านเช่นเดียวกัน

เนื่องจากคณะเยซูอิตได้เดินทางอย่างกว้างขวางมาหลายศตวรรษแล้ว ยังมีดาวเคราะห์น้อยดวงอื่นที่ตั้งชื่อตามนักบวชคณะเยซูอิตที่อาศัยอยู่ในส่วนต่าง ๆ ของโลก เช่น

- ฟิลิปปินส์ 4866 บาดิลโล่ (Badillo),

- ปารากวัย 6438 ซัวเรซ (Suarez),

- จีน 31124 สลาวิเซก (Slavicek),

- คองโก 23443 กิกวายา (Kikwaya), และ

- อาร์เจนตินา 2490 บุสโสลินี (Bussolini)

ดาวเคราะห์น้อยอีกหลายดวงยังได้รับการตั้งชื่อโดยนักดาราศาสตร์ของวาติกัน (Specola Vaticana) ได้แก่

302849 ริชาร์ดบอยล์ (Richardboyle),

119248 คอร์บอล (Corbally),

14429 คอยน์ (Coyne),

4597 คอนโซลแม็กโน (Consolmagno),

23443 คิควายะ (Kikwaya) และ

11266 แม็กกี้ (Macke)

 

ขั้นตอนการตั้งชื่อเทห์ฟากฟ้า (หรือวัตถุที่อยู่ในฟากฟ้า) (The process of naming a celestial body)

ตามรายงานของสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (International Astronomical Union หรือ IAU) การตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อย ในบางกรณีหรือบางดวงอาจใช้เวลานานหลายทศวรรษ

เมื่อมีการค้นพบดาวเคราะห์น้อยดวงใหม่ จะมีการตั้งชื่อชั่วคราวตามวันที่ค้นพบ เมื่อวงโคจรของวัตถุถูกกำหนดในลักษณะที่สามารถทำนายตำแหน่งของวัตถุในอนาคตอันไกลโพ้นได้อย่างน่าเชื่อถือ โดยปกติแล้ว หลังจากมีการสังเกตวัตถุสี่ครั้ง หรือมากกว่านั้นเมื่อเข้าใกล้โลก วัตถุนั้นจะได้รับหมายเลขที่แน่นอนซึ่งออกให้ตามลำดับ โดยศูนย์ดาวเคราะห์น้อยของสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล

ณ จุดนี้ ผู้ค้นพบจะได้รับเชิญให้แนะนำชื่อ นอกจากนี้ ยังมีแนวปฏิบัติในเรื่องนี้อีก คือ ไม่อนุญาตให้ใช้ชื่อสัตว์เลี้ยง หรือชื่อเชิงพาณิชย์ หรือชื่อของบุคคล หรือเหตุการณ์ทางการเมือง หรือการทหาร จนกว่าจะถึง 100 ปี หลังจากการเสียชีวิตของบุคคลหรือวันที่เกิดเหตุการณ์นั้น ๆ