#จากเกษตรกรรมสู่เอไอ: โลกแห่งดินอันน่าทึ่ง (From agriculture to AI: the remarkable world of soil)

นักวิทยาศาสตร์ด้านดินซึ่งรวมตัวกันที่เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี ประมาณ 1,500 คน โอกาสฉลองครบรอบ 100 ปีของวิทยาศาสตร์ดิน (soil science) เน้นย้ำถึงบทบาทที่สำคัญของดินในการผลิตอาหาร การบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และความหลากหลายทางชีวภาพ ขณะเดียวกันก็เน้นย้ำถึงผลกระทบที่เป็นอันตรายจากการเปลี่ยนแปลงพืชพรรณธรรมชาติ และผลกระทบทางศีลธรรมของปัญญาประดิษฐ์ (artificial intelligence หรือ AI) และการทำสงครามที่มีต่อสุขภาพของดิน

นักวิทยาศาสตร์ด้านดินกำลังสำรวจต้นกำเนิดและการดูแลดินในอนาคตอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของสภาพแวดล้อม เกษตรกรรม และชีวิตมนุษย์

อเล็กซ์ แมคแบรตนีย์ (Alex McBratney) นักวิทยาศาสตร์ด้านดินและศาสตราจารย์ด้านการเกษตรที่มหาวิทยาลัยซิดนีย์ (University of Sydney) เน้นย้ำถึงบทบาทที่สำคัญของดินในการผลิตอาหาร โดยเตือนว่าการเปลี่ยนแปลงพืชพรรณธรรมชาติเพื่อวัตถุประสงค์ทางการเกษตรอาจส่งผลเสียได้

“เราอาจสูญเสียดินเนื่องจากการกัดเซาะ ซึ่งน้ำหรือลมพัดพาดินออกไป เพราะเราได้กำจัดพืชพรรณที่ปกคลุมไปหมดแล้ว” กระบวนการนี้สามารถนำไปสู่ดินที่เป็นกรดและน้ำเค็มมากขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อการเจริญเติบโตของพืช แมคแบรตนีย์กล่าว

#การทำเกลือ (Salinification)

ประเด็นการทำเกลือ ซึ่งมีการพูดคุยกันบ่อยครั้งตลอดการประชุม โดยอธิบายว่ากิจกรรมทางการเกษตรช่วยลดปริมาณมวลชีวมวลกลับคืนสู่ดิน ส่งผลให้คาร์บอนในดินลดลง การสูญเสียคาร์บอนนี้ส่งผลให้ระดับคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ภาวะโลกร้อนรุนแรงขึ้น

“ความท้าทายใหญ่อย่างหนึ่งในวิทยาศาสตร์ดินในขณะนี้คือการพยายามหาวิธีนำคาร์บอนกลับคืนสู่ดินและบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” แมคแบรตนีย์เน้นย้ำ

#การเปลี่ยนแปลงของดินและภูมิอากาศ (Soil and Climate Change)

บทบาทของดินในการต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เป็นจุดสนใจหลักสำหรับนักวิทยาศาสตร์ พระสันตะปาปาฟรังซิสทรงทำให้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญในพระสมัยของพระองค์ กระทั่งทรงอุทิศพระสมณสาสน์ให้กับประเด็นนี้ด้วยซ้ำ

แต่นอกเหนือจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแล้ว พระองค์ยังสนใจในการใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) และศีลธรรมเช่นเดียวกัน

แมคแบรตนีย์กล่าวถึงลักษณะสองประการของปัญญาประดิษฐ์ คือ

1) มีสิ่งที่เรียกว่า " #แบบจำลองภาษาขนาดใหญ่ " (large language models) ซึ่งแม้ว่าจะไม่ถูกต้องเสมอไป แต่ก็มีประโยชน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับนักเรียนต่างชาติที่หยิบยกแนวคิดหลักไปใช้ จากนั้น “เครื่องมือเหล่านี้สามารถปรับปรุงคุณภาพหรือส่วนสำคัญของภาษาได้”

2) แต่ยังมีปัญญาประดิษฐ์อีกประเภทหนึ่ง คือ  “ #การเรียนรู้แบบเครื่องจักร ” (machine learning) สิ่งนี้ไม่ได้ใช้ความรู้ แต่ใช้แค่ข้อมูลเท่านั้น ด้วยการรวบรวมข้อมูล เครื่องจักรจะพยายามคาดการณ์อนาคต เช่น ปริมาณคาร์บอนที่จะพบได้ในดิน และสภาพดินอื่น ๆ ในอนาคต “ตัวแบบเองก็มีความซับซ้อนอย่างมาก และแทบจะเกินกว่าความเข้าใจของมนุษย์”

#เอไอและข้อกังวลด้านศีลธรรม (AI and moral concerns)

“บางคนมีความกังวลอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้นไปอีกว่า ในที่สุดแล้ว ไม่ว่าเครื่องจักรจะเป็นเช่นไรก็ตาม จะสามารถสร้างขึ้นเองได้ และอาจมีระดับความเข้าใจมากกว่าที่เราทำ”

เมื่อพิจารณาถึงเรื่องนี้แล้ว แมคแบรตนีย์ได้แบ่งปันคำถามของเขาเกี่ยวกับสถานที่ของมนุษยชาติในโลกที่มีร่วมกับหน่วยงานดังกล่าวว่า “เราไม่มีแนวคิดว่าศีลธรรมของหน่วยงานดังกล่าวจะเป็นอย่างไร”

ความห่วงใยทางศีลธรรมที่เกิดจากการใช้เอไอ (AI) ยังนำมาซึ่งประเด็นทางศีลธรรมอีกประการหนึ่งที่ใกล้ชิดกับพระทัยของพระสันตะปาปาฟรังซิสอีกครั้ง นั่นก็คือ “สงคราม”

#ผลกระทบของสงครามบนดิน (Impact of Warfare on Soil)

ผลกระทบของสงครามต่อดินเป็นอีกประเด็นสำคัญ ในการหารือถึงผลกระทบที่สงครามมีต่อดินและเกษตรกรรมทั่วโลก แมคแบรตนีย์กล่าวถึงเพื่อนร่วมงานของเขา ซึ่งจนถึงทุกวันนี้ยังคงทำงานในแฟลนเดอร์ส (Flanders) ทางตอนเหนือของเบลเยียม โดยพยายามฟื้นฟูดินที่ยังคงได้รับผลกระทบจากสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

“ดินถูกทำลายอย่างหนักในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง และต้องใช้เวลานานกว่าจะฟื้นตัว” ในกรณีนี้เป็นเวลากว่าศตวรรษ ในความเป็นจริง การทำสงครามสร้างความเสียหายให้กับดินอย่างไม่มีกำหนด และการศึกษาต่าง ๆ ก็เริ่มที่จะพิจารณาถึงผลที่ตามมาจากการทำสงครามในยูเครน ซึ่งเกือบ 10% ของ “ดินดำ” (black soil) อันล้ำค่าของโลก ซึ่งอุดมไปด้วยสารอาหารและจุลินทรีย์ ครั้งหนึ่งเคยเป็นทรัพยากรอันมีค่าและปัจจุบันกลายเป็น #ทุ่นระเบิดที่เป็นอันตราย (a dangerous minefield)

#การให้ความรู้และการเชื่อมโยงกับดิน (Educating and Connecting with Soil)

ดังนั้น ดินมีอยู่ทุกหนทุกแห่ง มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา มีความสำคัญต่อชีวิตมนุษย์ และการอนุรักษ์โลกของเรา เมื่อพูดถึงความสำคัญของการให้ความรู้แก่ผู้คนว่า ทรัพยากรที่ดีนั้นมีความสำคัญเพียงใด แมคแบรตนีย์ได้แบ่งปันสถิติที่น่าทึ่งว่า ความหลากหลายทางชีวภาพมากกว่าครึ่งหนึ่งของโลกอาศัยอยู่ในดิน ซึ่งเป็นที่อยู่ของแบคทีเรีย และเชื้อราหลายล้านสายพันธุ์

ดินยังมีคาร์บอนมากกว่าพืชพรรณและบรรยากาศรวมกัน มีความท้าทายที่มีอยู่ทั่วโลกประมาณ 7 ประการ” คือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความมั่นคงทางอาหาร ความมั่นคงทางน้ำ ความมั่นคงด้านพลังงาน สุขภาพของมนุษย์ ความหลากหลายทางชีวภาพ และความมั่นคงของดิน

“มนุษย์มีความเชื่อมโยงกันตามธรรมชาติ และมีความสัมพันธ์กับดินตามธรรมชาติ” แมคแบรตนีย์กล่าวสรุป การขยายตัวของเมืองทำให้ผู้คนขาดการเชื่อมต่อจากผืนดิน และตอนนี้มากกว่า 50% อาศัยอยู่ในเมือง แต่จะดีมากหากการเชื่อมต่อนั้นสามารถสร้างขึ้นใหม่ได้ “เราต้องพยายามสร้างมันขึ้นมาเมื่อเวลาผ่านไป”

#ก้าวไปกับโป๊ป 575 #laudatosi #เลาดาโตซี #สิ่งแวดล้อม #commonhome #บ้านส่วนรวม #จงสรรเสริญองค์พระผู้เป็นเจ้าเถิด #ขอสรรเสริญพระเจ้า #LaudateDeum #สังฆมณฑลจันทบุรี #chanthaburidiocese